ریتم نو | سایت خبری - تحلیلی موسیقی ایران و جهان

تاریخ انتشار: ۰۹:۲۶ - ۱۷ مرداد ۱۴۰۱
نگاهی به سازهای ایرانی (۸)،

آشنایی با ساز دوتار شرق مازندران

ساز دوتار دارای پهنه فرهنگی گسترده‌ای است و در نواحی مختلف اشکال و ساختاری متفاوت دارد که در این مقاله به معرفی ساز دوتار شرق مازندران پرداخته‌ایم.

به گزارش ریتم نو، دو تار از ساز‌های اصلی در همراهی با آواز‌های این منطقه است.

 

ویژگی‌های ساختاری
دوتار مازندران از کاسه‌ای نیمه گلابی شکل از چوب توت ساخته شده است. صفحه‌ی رویی ساز را از چوب‌های توت و آزاد می‌سازند وروی صفحه‌ی چوبی خرکی از چوب‌های شمشاد، آزاد و توت نصب می‌کنند تا سیم‌ها با یک فاصله از صفحه به سیم گیر و گوشی‌هاوصل شوند. همچنین در پایین صفحه‌ی چوبی قطعه‌ای به نام سیم گیر از جنس شاخ یا استخوان، چوب یا میخ فلزی وجود دارد تا یک سرسیم‌ها به آن گره بخورد. دسته‌ی ساز از چوب‌های محکم مانند چوب‌های گردو، آزاد و توت ساخته می‌شود و بالای دسته دو گوشی ازجنس چوب‌های گردو و توت نصب شده تا سیم‌ها به دور آن پیچیده و کوک شوند. دستان‌های روی دسته از جنس زه یا مفتول فلزی و یاسیم‌های مسی رشته‌ای و سیم‌های ساز از جنس فولاد هستند.

 

تکنیک‌های اجرایی
نوازندگان این منطقه برای نواختن این ساز از تکنیک‌های مشابه مناطق ترکمن و شمال خراسان استفاده می‌کنند.

آشنایی با ساز دوتار شرق مازندران

کوک ساز
برای کوک دوتار شرق مازندران، سیم اول دو بالای خط پنجم حامل (با کلید فا خط چهارم) و سیم دوم سل بین خط چهارم و پنجم حامل(با کلید فا خط چهارم) کوک می‌شوند. به عبارت دیگر دو سیم به اندازه فاصله پنجم با هم اختلاف صدا دارند.

 

دستان بندی ساز
معمولا دوتار‌های منطقه مازندران ۸ دستان بر روی دسته خود دارند.

 

موارد کاربرد ساز
این سازمعمولاً با ساز دیگری همراه نمی‌شود، ولی گاهی در مجالس عروسی و شادمانی، محافل انس و شب نشینی‌ها آن را با سازکمانچه، دایره یا تنبک می‌نوازند.

 

نوازنده مطرح
رمضان شکارچیان یکی از مشهورترین نوازندگان دوتار مازندران است.

منبع: ریتم نو
ارسال نظرات
نام:
ایمیل:
* نظر:
تقویم هنری ادامه