به گزارش ریتم نو، در ابتدای این برنامه یادی از مرحوم اقوام شکوهی یکی از خادمین درگاه حضرت علی ابن موسیالرضا که بهتازگی به دیدار حق شتافت شد و سپس اخبار موسیقی پخش شد.
گزارش جشن خانه موسیقی آیتم بعدی این برنامه بود و بعدازآن گفتوگویی با مهدی ایوبی ترانهسرا و یکی از دبیران جایزه دکتر افشین یداللهی که راجع به جایزه ترانه مرحوم افشین یداللهی به ارائه توضیحان پرداخت. گزارش گفتوگو با رضا خرم و بردیا صدرنوری در خصوص جشنواره موسیقی مرحوم همایون خرم تحت عنوان «نوای خرم » آیتم بعدی این برنامه بود.
در ادامه امیرحسین مدرس فراخوان جذب کمکهای مردمی و اهالی موسیقی در حمایت از موسیقیدانان خطه زلزلهزده کرمانشاه را به سمع و نظر مردم رساند و در این خصوص گفتگویی با حامد سقیری، سرپرست گروه موسیقی شاهو پخش شد این گروه حمایت خود را نسبت به خرید تعدادی ساز تنبور برای موسیقیدانان خطه کرمانشاه اعلام کردند. اخبار مشارکت در این طرح خیرخواهانه در صفحه مجازی ساعت 25 به اطلاع مردم خواهد رسید.
با ورود مهمانان برنامه بخش گفتگوی زنده آغاز شد. مهمانان این برنامه پیمان بزرگ نیا و احسان میرضیایی بودند که گروه سازینه را راهاندازی کرده و در حوزه موسیقی نواحی ایران فعال هستند
موسیقی دستگاهی از موسیقی نواحی الهام گرفته است
در ابتدا امیرحسین مدرس در خصوص اشتراک نغمات والحان موسیقی نواحی پرسید و پیمان بزرگ نیا دراینباره گفت: تمام اقوام ایرانی هستند و در مناطق سرحدی اشتراکات زیادی دارند. البته در برخی مناطق نغمه مشخص نیست برای کدام منطقه است . گروه سازینه به اشتراکات فرهنگی میپردازد .غیر از موسیقی بلوچستان که تا حدی متفاوت است و به شبه القاره شباهت دارد و یا موسیقی ترکمن که به دلیل منطقه مرزی کمی متفاوت است. یکسری نغمات داریم مانند «امیری مازندران » که با اندکی تغییر در اجرا در موسیقی بختیاری خوانده میشود و در استان فارس تحت عنوان «صابوناتی یا فائز اوج» اجرا میشود و این نشان میدهد که در گذشته موسیقی ایران تشابهات بیشتری تا حال داشته است. موسیقی ایران فاخر است و موسیقی حاشیه خلیج فارس از موسیقی ایران نشأت گرفتهاند و موسیقی سنتی هم از موسیقی نواحی گرفتهشده است و استادان بزرگ کلاسیک و ردیفی به این نکته اذعان دارند البته تفاوتهایی در اجرا ایجادشده است.
وی افزود: البته این موسیقیها نغمه و فضای خاص خود را دارند اما مانند زنجیر بهم پیچیده شدهاند و از شمال تا جنوب این موضوع قابلمشاهده است .بهطور مثال از شمال آذربایجان شرقی به سمت آذربایجان غربی در منطقه مهاباد موسیقی ترکی و کردی را مشاهده میکنیم و در مهاباد فضای موسیقی ترکیه را داریم و در کرمانشاه موسیقی لری را میبینیم . فواصل موسیقی در سرحدات باهم آمیزش مییابند. اما متأسفانه تحقیق زیادی در این خصوص نشده است.
میرضیایی در این خصوص افزود: موسیقی اقوام از نغمهها و آواهای اقوام مختلف است و نزدیکی استانها باعث شده است تا این نغمهها به اشتراک برسد. بهطور مثال موسیقی لرستان و کردستان به هم شبیه هستند و یا موسیقی بختیاری و جنوب بهم نزدیک هستند و این موضوع به دلیل نزدیکی مرزها در کشور است.
بعد از صحبتهای مهمانان قطعاتی از موسیقی نواحی پخش شد و در ادامه بخش گفتگوی زنده امیرحسین مدرس از احسان میرضیایی پرسید چرا استادان موسیقی نواحی در کشور مشهور نیستند؟
موسیقی نواحی باید به سبک جدید اجرا شود
وی دراینباره گفت: بحث سلیقه مردم مطرح است و سبکهای مختلف موسیقی در برههای از زمان توانستند این فاصله را ایجاد کنند. کارهایی تولید شد که باسلیقه جدید مردم همخوانی نداشت بطوریکه یک اثر موسیقی تاریخ گذشته با بازتولید مجدد قابلیت پخش پیدا میکند اما در موسیقی نواحی این کار صورت نگرفت . سبکهای موسیقی با نوع مخاطب خود را سازگار کردند و اساتید موسیقی مانند مخترعین هستند اما این استادان نواحی فرصت بازتولید و نوازندگی جدید بر مبنای پیشرفت روز را نداشتند .هنرمندان باید بیشتر کار کنند زیرا موسیقی نواحی قابلیت دیده شدن دارد به شرطی که شرایط مهیا شود.
امیرحسین مدرس پرسید برگزاری جشنواره نواحی کمکی به معرفی استادان نواحی میکند و جذابیتی در این جشنواره هست.
اساتید موسیقی نواحی فرهنگ شفاهی این مرزو بوم هستند
پیمان بزرگ نیا پیش از پاسخ به این پرسش در خصوص پرسش قبلی مدرس توضیحی داده و گفت : برای یک استاد بزرگ نواحی دغدغه شهرت وجود ندارد زیرا این موضوع نسل به نسل به او منتقلشده و او به این کار نگاه اصالتی دارد این بخش دولتی است که باید به این استادان کمک کند زیرا آنها بخشی از میراث ناملموس فرهنگی و فرهنگ شفاهی این مرزوبوم هستند وزارت ارشاد ، میراث فرهنگی و مسئولان دولتی که مدعی حفظ میراث فرهنگی هستند چگونه شیئی قیمتی را در موزه نگه میدارند و قیمتگذاری میکنند اما از استادان بزرگ موسیقی نواحی که آخرین نسل از این فرهنگ شفاهی هستند و استادان بخشی که نسل آخر هستند حمایت نمیکنند .شهرت این اساتید بر عهده بخش دولتی است متأسفانه امروزه این استادان شاگردی ندارند زیرا این موسیقی در بین جوانان دیگر خواستاری ندارد اما در کشورهایی نظیر هند بخش موسیقی نواحی از استقبال و حمایت بسیاری برخوردار هستند.
جشنواره نواحی دیگر رونق گذشته را ندارد
وی در ادامه در خصوص جشنواره موسیقی نواحی افزود: از زمانی که آقای نوربخش مدیر جشنواره فجر شدند و من مسئول بخش نواحی فجر شدم بنا شد گروههایی شرکت کنند که مخاطب دارند تا این فرهنگ جا بیفتد و یکی از پیشکسوتان در قالب این گروه معرفی شود. سالهای قبل سالنها خالی بود اما سالهای بعدی مخاطبان بیشتر شد و سالنها پر شدند و اگر درست تبلیغ کنیم مردم علاقهمند میشوند و خوشبختانه در جشنواره فجر این بخش خوب پیش میرود و هرساله پیشکسوتهای این عرصه معرفی میشوند اما جشنواره نواحی راضی کننده نیست البته سالهایی که استاد درویشی دبیر جشنواره بود این تبدیل به جشنواره بینالمللی شده بود و بسیار باشکوه بود بعد از تعطیلی و در دوران اخیر به لحاظ کیفی نه هنرمندان پیشکسوت راضی هستند و نه در سطح بالایی قرار دارد .
بعد از صحبتهای پیمان بزرگ نیا، گفتوگویی با علی مغازهای، دبیر هنری جشنواره آئینه دار در حوزه موسیقی نواحی پخش شد و بعدازآن امیرحسین مدرس از احسان میرضیایی در خصوص تهیهکنندگی موسیقی نواحی پرسید.
هزینه اجاره سالنهای موسیقی نواحی زیاد است
وی دراینباره گفت: اصالت من که ریشه در اقوام لر دارد و علاقه من به موسیقی نواحی دلیل فعالیت در این عرصه است. مشکلات بسیار است ولی به نظر من در این عرصه نیاز به فعالیت بیشتر هنرمندان است بهطور مثال باید شعر جدید گفته شود تا مخاطب جدید جذب شود هنوز هم در موسیقی لری و کردی .و آذری شعر چهل سال قبل خوانده میشود و نیاز است تنظیمها جدید شود زیرا مردم با دنیای مجازی در ارتباط هستند و دنیا را میبینند. اما بخش دوم خارج از توان هنرمندان است و همان بخش تجاری است که بر عهده سرمایه گذران و دولت است و متأسفانه سالنهای اجرا برای موسیقی نواحی کم است و قیمت سالنها بسیار بالا است بطوریکه بعضاً سود یک اجرای موسیقی نواحی برابر با اجاره یک هفته بیلبورد در اتوبان مدرس الست. سالنها میتوانند درصدی حمایتی کمک کنند البته مجموعه بنیاد رودکی حمایت ویژهای دارند و در بخش مجوز هم میتوانند تسهیلاتی به روند صدور مجوز ارائه دهند که خوشبختانه نسبت به قبل تغییرات خوبی کرده است و دکتر طالبی حمایت خوبی داشتهاند.
ابن هنرمند ادامه داد: از طرفی ناهنجاری کپی رایت که مشکل اصلی خوانندهها است نوروز امسال ما کاری را تصویری تولید کردیم و در کمال تعجب مدتی از تولید نگذشته بود که در فضای مجازی بهسرعت پخش شد و کار سوخت شد کاری که میلیونها برای آن هزینه شده بود . این مشکلی است که در تمامی عرصهها ملموس است. به نظر من راهکار مبارزه با این ناهنجاری برخورد با مسببین و عوامل اولیه توزیع این کپیرایتها است.
اجرای کنسرت موسیقی سازینه در تهران
بعد از بخش دوم گزارش جشن خانه موسیقی، بزرگ نیا راجع به موسیقی ایلات صحبت کرد: موسیقی ساربانی یکی از اصلیترین موسیقیهای ایلیاتی است که چوپانان در شب چرانی با ملودیهای خاص که در هر منطقه نامی دارد نی نوازی میکنند.
وی در ادامه قطعاتی از موسیقی نواحی را با ساز نی برای بینندگان بهطور زنده اجرا کردند و بعدازآن از مسئولین درخواست کرد تا از هنرمندان جوان عرصه موسیقی نواحی حمایت کنند.
احسان میرضیایی در انتهای این برنامه از اجرای گروه سازینه در تاریخ شش دیماه در تالار وحدت خبر داد و از مسئولین و رسانهها درخواست کرد تا حمایت بیشتری از موسیقی نواحی داشته باشند تا این موسیقی بتواند فاصله خود را با شاخههای دیگر موسیقی جبران کند.