+ تئودوراکیس سیاسی نبود اما زندهبهگور شد
در ابتدای این نشست علی عظیمی نژادان (کارشناس مجری) ضمن معرفی کارشناسان به معرفی تئودوراکیس و آثار وی پرداخت و گفت: « تئودوراکیس از موسیقیدانهای برجسته یونانی و خالق آثار متنوعی در حوزه موسیقی فیلم، باله، سمفونی و ترانه است و در ایران وی را بهواسطهی موسیقی فیلمهای «
زوربای یونانی » ، «
حکومت نظامی » و «
زد » میشناسند. انتشار شماره اخیر نشریه گزارش موسیقی بهانهی برپایی این نشست است.»
عظیمی نژادان همچنین توضیحاتی را در خصوص دیگر هنرمندان شناختهشده یونان داد و تئودوراکیس را اسطورهی یونان عنوان کرد.
پس از صحبتهای وی، سروش ریاضی سردبیر نشریه «گزارش موسیقی» شش سال پیش را دلیل اختصاص یافتن این شماره نشریه به بررسی آثار و زندگینامه تئودوراکیس بیان کرد و گفت: « تا پیشازاین تنها مقالات پراکندهای در مورد تئودوراکیس منتشر میشد و بیشتر در خصوص موسیقی فیلمهای وی بود اما شخصاً به دلیل علاقهام از دوران جوانی به موسیقی فیلمهای ایشان، به تحقیق دربارهی وی پرداختم و به چندوجهی بودن تئودوراکیس پی بردم.»
ریاضی ضمن رد سیاسی بودن تئودوراکیس بیان کرد: «وی در آثارش به موضوعات آزادی و صلح پرداخته و با توجه به اینکه ایشان عضو هیچ گروهی سیاسی نبود اما مسائل سیاسی تبعاتی را برای وی به همراه داست و حتی تبعید و زندانی نیز شد و حتی وی را زندهبهگور هم کرده بودند. وی که برخلاف دیگر هنرمندان فردی عملگرا بود، فعالیتش را به سرودن ترانه و ساخت موسیقی معطوف نکرد و بدون هیچگونه ترس و دلهرهای در صف اول بسیاری از تظاهرات حضور پررنگی داشت.»
محمد ضیمران (استاد معرفت و فلسفه) در مورد هنر متعهد به شباهت اوضاع ایران و یونان در آن زمان اشاره کرد و گفت: « این شباهت باعث گرایش دو ملیت به آثار و هنر اعتراضی بود و تئودوراکیس یکی از چهرههایی است که در آثارش به شجاعت و نقش زنان در دوران باستان پرداخته و همین امر سبب شهرت وی در میان جهانسومیها شده بود.»
ضیمران در ادامه تقسیم دیدگاه هنر را به دو بخش هنر برای هنر و هنر متعهد تعریف کرد و افزود: «هنر تئودوراکیس از منظر جنبههای انسان دوستانه و هنری که سمتوسوی ویژهای دارد، بررسی میشود.»
مهران پورمندان (منتقد و کارشناس موسیقی) در مورد این آهنگساز یونانی معتقد بود که وی به معنای واقعی آهنگساز فیلم نبوده و شروع کار وی بهعنوان آهنگساز فیلم به درخواست کارگردان فیلم «زد» بود که میخواست در آثارش یونان را نشان دهد و گمان میکرد با موسیقی بهتر میتواند این تصویر را نشان دهد و با موسیقی این فیلم بهعنوان خالق موسیقی فیلم مطرح شد که بعدها با آهنگسازی برای فیلم حکومتنظامی به شهرت رسید.
کریستف رضاعی (آهنگساز) حضور در این نشست را خوب دانست چراکه اعلام کرد تاکنون تئودوراکیس را صرفاً بهواسطه موسیقی فیلم میشناخته و امروز با جنبههای مختلف کارهای وی آشنا شده است. رضاعی در ادامه گفت: « شخصاً معتقدم که تئودوراکیس، هنرمند آوانگاری نبوده و در موسیقی مسیر استادان پیشین خود را پیشگرفته است. نگاهها معطوف به تئودوراکیس شود این است که چگونه او توانسته آثار فاخر را برای سمفونی بسازد و در کنارش از زبان عامه مردم نیز بهره گیرد.»
رضاعی همچنین به شباهتهای میان موسیقی و فرهنگ یونانی و ایرانی اشاره کرد و افزود: « موسیقی مرزی ندارد. در موسیقی لهجه مطرح است و همین امر سبب میشود یک اثر موسیقایی تأثیرپذیر یا تأثیرگذار از فرهنگهای دیگر باشد.»
نادر مشایخی (آهنگساز و رهبر ارکستر) فعالیت چند حوزهای موزیسین را چون شمشیر دو لبهای خواند و این امر را موجب آسیب به خودشان دانست و گفت: « معتقدم موسیقی که قصد دارد خودش را بهعنوان هنر سیاسی مطرح کند دارای نقص است ضمن اینکه استفاده از مارشهای نظامی و صدای رژه در موسیقی را بههیچوجه نمیپسندم و زمانی که بخواهیم جنبه سیاسی یا اجتماعی به موسیقی ببخشیم ارزش موسیقایی خود را از دست میدهد.»
منبع :
ریتم نو