ریتم نو | سایت خبری - تحلیلی موسیقی ایران و جهان

تاریخ انتشار: ۰۹:۱۷ - ۱۵ مرداد ۱۴۰۱
نگاهی به سازهای ایرانی (۷)،

آشنایی با ساز دوتار منطقه کتول گلستان

ساز دوتار دارای پهنه فرهنگی گسترده‌ای است و در نواحی مختلف اشکال و ساختاری متفاوت دارد که در این مقاله به معرفی ساز دوتار منطقه کتول گلستان پرداخته‌ایم.

به گزارش ریتم نو، این ساز معمولاً با آواز همراه می‌شود و در مجالس عروسی و شادمانی، محافل انس و شب نشینی‌ها حضور دارد.

ویژگی‌های ساختاری
دوتار منطقه‌ی کتول از کاسه‌ای نیمه گلابی شکل از چوب توت ساخته شده است. صفحه‌ی رویی ساز را نیز از چوب توت یا گردومی‌سازند و روی صفحه‌ی چوبی خرکی از چوب‌های گردو یا توت نصب می‌کنند تا سیم‌ها با یک فاصله از صفحه به سیم گیر و گوشی‌هاوصل شوند. همچنین در پایین صفحه‌ی چوبی قطعه‌ای به نام سیم گیر از جنس شاخ یا استخوان وجود دارد تا یک سر سیم‌ها به آن گرهبخورد. دسته‌ی ساز از چوب‌های محکم مانند چوب افرا ساخته می‌شود و بالای دسته دو گوشی از جنس چوب افرا، زردآلو یا گردو نصبشده تا سیم‌ها به دور آن پیچیده و کوک شوند. دستان‌های روی دسته از جنس زه یا مفتول فلزی، سیم‌های مسی رشته‌ای و یا نخ نایلونیو سیم‌های ساز از جنس فولاد هستند.

 

تکنیک‌های اجرایی
نوازندگان این منطقه تکنیک‌هایی شبیه و ساده شده‌ی نوازندگان ترکمنی را دارند.

آشنایی با ساز دوتار منطقه کتول گلستان

کوک ساز
برای کوک دوتار منطقه کتول، سیم اول دو بالای خط پنجم حامل (با کلید فا خط چهارم) و سیم دوم سل بین خط چهارم و پنجم حامل (باکلید فا خط چهارم) کوک می‌شوند. به عبارت دیگر دو سیم به اندازه فاصله پنجم با هم اختلاف صدا دارند.

دستان بندی ساز
معمولا دوتار‌های منطقه کتول گلستان ۱۱ دستان بر روی دسته خود دارند.

نوازنده مطرح
یکی از مشهورترین نوازندگان دوتار منطقه کتول علی اصغر اصلانی کتولی نام دارد.

 

منبع: ریتم نو
ارسال نظرات
نام:
ایمیل:
* نظر:
تقویم هنری ادامه