به گزارش ریتم نو، در ابتدای این برنامه طبق روال همیشگی اخبار موسیقی پخش شد و پسازآن در قسمت نقد آلبوم، آلبوم « آینه قدی» مهدی یراحی توسط سیامک قلی زاده و سهند آدم عارف مورد نقد و بررسی قرار گرفت. پسازآن گزارشی از سی و ششمین جشنواره فیلم فجر پخش شد که در آن هنرمندان و سینماگران از توجه به موسیقی فیلم و میزان جدی گرفتن آن در سینما سخن گفتند.
کارنامه پدر در عرصه موسیقی
با ورود مهمان برنامه فرید سعادتمند؛ آهنگساز، بخش گفتوگوی زنده برنامه آغاز شد. در ابتدا امیرحسین مدرس از فرید سعادتمند در خصوص دلیل نامآشنا بودن موسیقی در ضمیر مردمان خطه یزد که این هنرمند هم از همان دیار است پرسش کرد و وی در پاسخ گفت: من در خانوادهای متولد شدم که در آن پدر و مادر و داییام در عرصه موسیقی فعال بودند. توانایی موسیقی مادرم به حدی بود که با گوش دادن به تکنوازیهای هنرمندان متوجه میشد که این تکنوازی متعلق به کیست. علاقه به موسیقی گلها در خانواده ما بسیار بود و با این موسیقی بزرگ شدم و ورود به مبحث ردیف را پیدا کردم. پدرم در آن دوران دو آلبوم موسیقی منتشر کردند با عنوان تصنیفهای ایرانی که مورد استقبال طرفداران قرار گرفت اما تمرکز ایشان بر بحث نوحهخوانی بود و به خاطر شمه ملودی پردازی قوی که داشتند در تاریخ نوحهخوانی یزد نقطه عطفی در عزاداری یزدی میشوند و ملودیها را همه زمزمه میکردند و کاملاً مبتنی بر دستگاهها و آوازهای ایرانی بود و بعدازآن تبدیل به سبکی شد که همه استانهای همجوار از آن تقلید میکردند.
مردم استان یزد هوش قوی در زمینه موسیقی دارند
این هنرمند افزود: تلاش پدر منجر به خلق سی تا چهل نوحه شد که در تمام دستگاههای ایرانی اجرا میشد و همه مردم استقبال میکردند. مردم استان یزد هوش قوی در زمینه موسیقی دارند و در هیأت های مذهبی یزد این موضوع قابللمس است و از مداحان آنجا دقیقاً آواز ایرانی حسابشده میشنوید . پدر من عضو هیأت فهادان یزد فعالیت داشتند اما متأسفانه دو سالی است که از بین ما رفتند و تنها آثارشان بجا مانده است. پدر ملودیهای من را بررسی میکردند و بر کار من نظارت داشتند .
بعد از صحبتهای فرید سعادتمند گزیدهای از آثار ایشان پخش شد و پسازآن امیرحسین مدرس از فرید سعادتمند پرسید به چه دلیل شما بیشتر بر موسیقی فیلم متمرکزشدهاید؟
موسیقی فیلم عشق دوران کودکی تا حال
وی در پاسخ اظهار داشت: من به موسیقی فیلم علاقهمندم زیرا فیلم و سینما را دوست دارم. موسیقی با کلام هم نوشتم ولی به فضای فیلم و سریال گرایش بیشتری داشتم و قطعاتی نوشتهشده که مشاهده کردید. از بچگی مدهوش موسیقی ابنسینا و شاهکار موسیقی فیلم سربداران شدم و به همین واسطه این آثار را دنبال کردم. من فیلمها را تحلیل میکنم و تعامل بین کارگردان و آهنگسازان را میبینم و همه تلاشم را میکنم که استانداردهای موسیقی فیلم در کار لحاظ شود.
کارگردانان موفق موسیقی را میشناسند
وی در پاسخ به اینکه بسیاری از کارگردانان ما درک عمیقی از موسیقی ندارند و البته برخی هم فهم موسیقایی دارند نظر شما چیست، عنوان کرد: نظر من این است که کارگردان اگر کارگردان باشد صد درصد موسیقی را میشناسد و من خوشبختانه با کارگردانانی کار کردم که این دغدغه را دارند. بهطور مثال آقای جلیل سامان بینهایت باسواد در تمامی عرصهها هستند و نهتنها در موسیقی بلکه در تمام حیطهها وارد هستند و این چالشی را در کار ایجاد میکند، راهنمایی کارگردان بسیار تأثیرگذار است و این دغدغه باعث موسیقی بهتر میشود. ما اگر به کارگردانان موفق مراجعه کنیم اکثراً موسیقی را میشناسند و در تمام دنیا این امر قابلمشاهده است.
ترانه آخر سریال و فیلم باید برگزیده از موسیقی متن باشد
امیرحسین مدرس در ادامه از این هنرمند پرسید شما چگونه هم برای تیتراژ زمان میگذارید و هم موسیقی متن را مینویسید؟ فرید سعادتمند گفت: نگاه من این است که اگر قرار است ترانه آخر سریال و فیلم ساخته شود باید برگزیده از موسیقی متن باشد زیرا مخاطبی که از ابتدا با سریال همراه است و درگیر موسیقی متن میشود باید در آخر به جمعبندی برسد. البته کار ترانهسرا در ایجاد کلام مناسب با موسیقی مشکل میشود. این موسیقی باید هورمونی خوبی داشته باشد و جذابیت لازم را ایجاد کند تا مخاطب بپسندد .
بعد از صحبتهای این هنرمند موسیقی تصویر مجموعه نفس ساخته فرید سعادتمند با صدای محمد اصفهانی پخش شد.
کمتوجهی به تخصیص بودجه برای موسیقی فیلم
امیرحسین مدرس پسازاین قسمت از فرید سعادتمند در مورد کمتوجهی به بودجه موسیقی فیلم سوال کرد، وی اظهار داشت: خوشبختانه من با کارگردانانی کار کردم که موسیقی برای آنها مهم است اما اکثریت غریب بهاتفاق اینطور نیستند . ما باید به این نکته برسیم که موسیقی فیلم از ارکان مهم فیلم است که باید توجه جدی به آن شود همانطور که در اکثر کشورهای جهان به آن توجه میشود و بر روی موسیقی فیلم سرمایهگذاری میکنند. متأسفانه علیرغم اینکه در کشور آهنگسازان توانمند و باسوادی داریم اغلب به دلایل مالی و زمان نمیتوانند مشغول کار شوند. کارگردانان و تهیهکنندگان ما باید واقف باشند که بخشی از هزینه تولید را به موسیقی فیلم اختصاص دهند . اما این اتفاق نمیافتد و اغلب فیلمها با موسیقی الکترونیک ساخته میشود و این غلط نیست اما ورود به مبحث موسیقی الکترونیک باید باسواد آن انجام شود ولی در بسیاری از موارد در این مقوله فقط صدا تولید میشود و موسیقی میشنویم که تفکر و عمقی در آن دیده نمیشود.
اساس موسیقی ایرانی ملودی است
در اینجا گزیدهای از آثار بیکلام این هنرمند پخش شد و در ادامه امیرحسین مدرس از این هنرمند در مورد دلیل ماندگاری برخی موسیقی فیلمهای دهههای پیشین سوال کرد و وی گفت: اساس موسیقی ایرانی ملودی است و آثاری که فرمودید بر اساس موسیقی ایرانی و دستگاهی تولیدشده و مردم دوست دارند و در ذهن مانده است حتی اگر بیکلام باشد. ذات ما این است که ملودی دوست داریم . اما معمولاً کارگردانان دغدغه ترانه آخر فیلم را دارند درحالیکه موسیقی متن بسیار باارزش است و مردم دوست دارند و استقبال میکنند هرچند بیکلام باشد.
موسیقی دهه پنجاه کجا و موسیقی امروز کجا
فرید سعادتمند درباره این موضوع که گوش مخاطبین برای شنیدن موسیقی بیکلام تربیتنشده است گفت: بحث کلام محور موسیقی ایرانی یک بحث است اما اخیراً ما از موسیقی دستگاهی در حال فاصله گرفتن هستیم و آهنگسازانی نظیر استاد مشکاتیان قطعات فاخر بسیار زیبایی در تصانیف ایجاد کردهاند اگرچه امروز در موسیقی باکلام اتفاقات خوبی افتاده است و ترانهسراها و ملودی سرایان خوبی آثار ارزشمندی اجرا کردهاند. ولی اگر این موسیقی را با دهه پنجاه مقایسه کنیم میبینیم از صد قطعه در آن دوران 90 قطعه فاخر است چه در موسیقی گلها و چه در سایر موسیقیها. امروز اما علیرغم اینکه نوابغی در این عرصه هستند اما از صد تا کار چند تا کار درست و فاخر میتوان دید؟ در آن دوران در شوراهای تخصصی ادبی هر قطعه جواز تولید نمییافت و اگر الان هم کمی وسواس خاص داشته باشیم و از سطحی بودن کار بیرون بیاییم قطعا موفقتر خواهیم بود.اگر بجای ممیزی افراد به ممیزی گوش بپردازیم آثار بهتری تولید میشود. خوشبختانه هوش موسیقایی مردم هم بالا است و این دست شوراهای سیاستگذاری و خوانندگان است که تلاش کنند این سطح را بالا ببرند.
مقصر شورای سیاستگذاری شعر است
بعدازاین بخش از گفتگو موسیقی فیلم حانیه ساخته فرید سعادتمند با صدای سالار عقیلی پخش شد. بعدازآن امیرحسین مدرس از فرید سعادتمند پرسید چرا ترانه امروز به لحاظ موسیقایی ایراد دارد؟ وی گفت: امروز کارهای قوی کم نیستند اما اینکه چرا اینگونه است برمیگردد به شورای سیاستگذاری شعر که بعضاً برخی اشعار را مجوز میدهند. موسیقی تنها نباید جذاب باشد بلکه قواعد موسیقایی باید در آن رعایت شود . مقداری هم کمتوجهی به مقوله موسیقی تأثیرگذار است و هم در حیطه ترانه و هم موسیقی بیتوجهی میشود اما آثار فاخر در مقوله ترانه تماماً منطبق بر ادبیات کلاسیک ایرانی است و ملودی کاملاً مبتنی بر دستگاههای ایرانی است.
بجای ممیزی افراد به ممیزی گوش بپردازیم
وی افزود: سطح سلیقه گوش موسیقی پایین آمده است درگذشته در موسیقی کودک آثار فاخری داشتیم ولی الان به چه سمتی رفتهایم و مسائل مالی در این زمینه دخیل است. رجوع به دستگاههای موسیقی اهمیت دارد اینهمه اذان گفتهشده اما تنها اذان موذن زاده جاوید شده چراکه مبتنی بر دستگاههای ایرانی است. در کشورهای همسایه اگر کلام را گوش نکنیم ولی هویت از موسیقی کاملاً مشخص است در کشور ما هم این اتفاق در حال رخ دادن بود و باید سعی کنیم مجدد به این سمت برویم. امروز اتفاقات خوبی میافتد و افراد توانمندی داریم اما اگر بجای ممیزی افراد به ممیزی گوش و خروجی بپردازیم موفقتر هستیم.
موسیقی تصویر ارمغان تاریکی ساخته دیگر این هنرمند با صدای محمد اصفهانی پخش شد. فرید سعادتمند درباره این کار گفت: این اولین همکاری من با استاد کاکایی بود و من اغلب ملودی میسازم و به شاعر برای ترانه میسپارم و این کاری سخت برای شاعر است اما استاد کاکایی به بهترین نحو برای ان ترانه ساختند و دکتر اصفهانی با صدای خوبشان آن را خواندند.
انتشار آلبومهای موسیقی فیلم نفس و ارمغان تاریکی
وی در ادامه در خصوص انتشار آلبومهای موسیقی خود گفت: مجموعه موسیقی انیمیشن من منتشر شده است و در نظر دارم موسیقی متن ارمغان تاریکی، موسیقی فیلم نفس را در قالب آلبوم ارائه کنم. از طرفی یزد ثبت جهانی شده و به همین منظور من در حال نوشتن موسیقی بیکلام درباره نمادهای شهری یزد هستم . چهار آلبوم اول من که شامل مجموعه فیلم دلبری ، حدیث سرو که مستندی از مرور زندگی عرفا است در حال انتشار است . آلبومی هم دارم که ترکیبی از چند موسیقی متن است که در دست تولید است.