طی گفتوگویی که بین او و خبرنگار ریتم نو صورت گرفت؛ از در دست انتشار بودن یکی از آلبومهایی که در آن فعالیت داشته سخن گفت و اضافه کرد آلبوم گروه « پیل دم » در راه است که احتمالاً در اواخر اردیبهشتماه به مراحل پایانی برسد.
اولازهمه بگویید چطور با این ساز آشنا شدید؟
قبل از سال 1378_بهصورت تجربی_ شروع به یادگیری ساز دیجریدو نمودم.به این صورت که بهوسیلهی دوستی با فیلمی به نام «جایی که مورچههای سبز خواب میبینند»آشنا شدم.کلیت این فیلم دربارهی تضاد سنت و مدرنیته است از این لحاظ که بومیان استرالیا یکی از بدویترین شکلهای زندگی رادارند درواقع فیلم مذکور ،بروز تکنولوژی در این سرزمین و مشکلات به وجود آمده را به تصویر میکشد... در این اثر کسی که نقش پیرمردی را بر عهده دارد، این ساز را مینوازد و برای اولین بارتأثیری را حس کردم که هنوز هم وقتی از آن صحبت میکنم موهای بدنم سیخ میشود. از همانجا فهمیدم که نباید این ساز را رها کنم. در آن زمان اینترنت بهگونهای نبود که همیشه در دسترس قرار بگیرد. به همین خاطر به هرچه که به ذهنم خطور میکرد متوسل شدم؛مثلاً برای ساخت ساز ،از نی بامبو استفاده کردم. در سال 79دوستی از استرالیا اولین ساز من را برایم آورد. بهصورت آزمونوخطا توانستم نواختن این ساز را یاد بگیریم اما هیچ رفرنسی برای فهمیدن اینکه آیا دارم درست مینوازم یا خیر برای من وجود نداشت.سال 83 به مناسبت روز موسیقی در روزنامهای نوشته بود،ارکستر دیجیردوی «آلن برونه»در فرهنگسرای نیاوران کنسرت برگزار میکند.اول فکر میکردم تعداد زیادی نوازنده در مکان ذکرشده وجود دارند اما بعد فهمیدم که اسم گروهشان «ارکستر دیجیردو» است و یک نوازندهی دیجیریدو بیشتر ندارند(بیس، ترومپت، درام نیز هرکدام یکی) نوازندههایی مثل «کوروش بابایی»، «درشن آنانند»، «علی رحیمی»، «علی بوستان» و ... در کنار یکدیگر کارکرده بودند ،بعدها آلبومی هم از همین اجرا بانام «پروژهی تهران _پاریس» منتشر شد.
فکر میکنم آن کنسرت، اولین کنسرت رسمی در ایران بود که این ساز را معرفی میکرد.البته قبل از آن در سال 82 با «سید آرش شهریاری» همکاری زیادی داشتم اما تبلیغات ما در حدی نبود که ...
در آنتراکت به پشتصحنه رفتم و خوشحال شدم که نوازندهی آنها ایرانی بود؛ گفتم که من هم دیجیریدو مینوازم! آقای «مرتضی اسماعیلی » شمارهای به من دادند و گفتند که دو روز دیگر به او تماس بگیرم؛ وقتی تماس گرفتم، گفتند هماهنگ کردم که به آموزشگاه سعدی(آموزشگاه استاد شهرام ناظری)بروید. اگر کسی هم مثل شما نوازندهی این ساز هست؛ مستر کلاسی برایتان برگزار کنم.
(استاد مرتضی اسماعیلی از سال1992 در قبایل بومی استرالیا زندگی و در زمینه فرهنگ و هنر،بومیان پژوهش نموده و در فرانسه زندگی میکنند،از آثار ایشان میتوان به آلبومهای پروژه تهران- پاریس و ASTRAGAYA اشاره کرد.)
در همین بین، به خاطر اتفاقی که برای سازهایمان میافتاد؛ به ساخت دیجیریدو روی آوردیم( استرالیا منطقهای مرطوب و گرم است و خب جنس این آلت موسیقی هم از چوب است و با تغییر مکان و شرایط مشکل ترکخوردگی و شکستن پیش میآید...)
در خصوص زندگی هنری خودتان اطلاعاتی با ما بدهید
«ژوبین عسکریه»، متولد 1352 در تهران و متاهل هستم. همسرم خانم «ریما حسن زاده شریف» از پرکارترین بیسیت های خانم در ایران هستند.علاوه بر آن پسرم ،اهورا درامر است و بااینکه سنی کمی دارد ، ذر حال حاضر در دو پروژه مشغول به فعالیت است.
مدرس ،سازنده و نوازنده ایداکیYidaki (دیجیریدو Didgeridooساز بومیان استرالیا)همچنین نوازنده زنبورک(Jaw Harp)!
فکر میکنید رسالت این ساز در ایران چیست؟
موسیقی یکزبان زنده است.همانطور که درگذر زمان یکسری واژههای جدید وارد دایرهی واژگانمان میکنیم؛در موسیقی هم اتفاقات جدید رخ میدهد. این موضوع دربارهی موسیقی سنتی ما هم صادق است.برخی معتقدند باید اصالت موسیقی سنتی را حفظ کرد اما واقعاً نمیتوانیم جلوی تکامل را بگیریم به نظر من اگر هم بخواهیم مانع این مهم شویم، اتفاقهای جدید رخ نمیدهد ،البته پیشرفت به معنای کنار گذاشتن سنتها نیست زیرا ارزشها نیز باید حفظ شوند.؛ این ساز بدوی در کنار یکسری سازهای جدیدتر قرار میگیرد و به خلق فضاهای نو کمک میکند که این امر میتواند باعث به وجود آمدن سبکهای جدید شود.بخش عمدهی این مسئله به برخورد نوازنده باریشههای اصیل این ساز برمیگردد و به نظر من مهمترین نکته این است، البته مردم با اتفاق جدیدی ، خارج از دنیای موسیقی هم آشنا میشوند. یک بخش این ساز،تولید موسیقی است ،اما بخش دیگر آن جنبهی درمانی دارد.اطلاعات بیشتری (نسبت به جنبهی موسیقایی) در خصوص جنبهی درمانی ایداکی هست. در کشورهایی مثل آلمان و کانادا کلینیک دیجیریدو تراپی دارند! خلاصه که بعضیها میگویند پنجاههزار سال پیش برخی میگویند بر اساس مستندات وغارنگاره هاحدود هشت تا دوازده هزار سال پیش این ساز با همین شکل طبیعی همراه انسان بوده است و اکنون یکسری مرزها از بین رفته و این ساز در کنار سازهای دیگر قرارگرفته...
اولین اتفاقهایی که با این ساز برایم رقم خورد؛ در بخش موسیقی سنتی بود.
چند همکاری خوب در گروههای مختلف داشتم (مخصوصاً دوئت دف و دیجیریدو) که باعث شد به سمت موسیقی نواحی حرکت کنم به همین دلیل به سمت اساتید موسیقی نواحی رفتم.در زمینهی موسیقی سنتی هم کار میکنم و یکی از بهترین خاطرهها، اختتامیه جشنوارهی سی و سوم فیلم فجر با گروه وصل یار و صدای «علی زند وکیل»عزیز بود... که با استقبال مخاطبان مواجه شد.
البته فراگیر شدن استفاده از ایداکی در موسیقی الکترونیک بود.بعدها که با این ساز آشنا شدم متوجه شدم که صدای دیجیریدو را در بعضی از آلبومهای الکترونیک در دهه نود میلادی شنیده بودم.
نواختن دیجیریدو در گروه چه سختیهایی به همراه دارد؟
یکی از مهمترین مشکلات، تداخل صدای دیجیریدو با صدای سازهای بم است _ مثل گیتار بیس _که در زمان همنوازی با دیجیریدو،بعضی صداها به تفکیک شنیده نمیشود.با همکاری همسرم ؛ به این نتیجه رسیدیم که اگر قرار باشد این دو ساز کنار یکدیگر قرار بگیرد،بهتر آن است که با دو رنگ صدای متفاوت باشد( مثلا میتوانیم صدای کلین بیس را استفاده نکنیم)این تصمیمگیریها به گروه «چهار سیم» برخورد کرد.در همکاری با «محمد صداقت»،آلبوم چهارسیم بخشی از این مشکل بهگونهای حل شد.
ملودیک استفاده کردن این ساز به چه صورت است؟
به یک صورت میشود از دیجیریدو به شکل ملودیک استفاده کرد که تعدادی دیجیریدو در کوکهای مختلف داشته باشیم و به هر ساز به چشم کلاویه نگاه کنیم.یک دو سه(هر نوازنده به ترتیب وارد نواختن دورهای بشود) من جایی نمونهای این اتفاق را ندیدم ولی خب ما در کنسرت «مانی رهنما» انجام دادیم. برنامههایی برای ملودیک استفاده کردن این ساز دارم که امیدوارم در این پروژهی تحقیقاتی ،بتوانیم با «احسان صبوحی» وارد همکاری بشویم.
جدیداً هم سازی ساختهشده _مانند ترمبون _شما یک اکتاو صدا را دارید و میتوانید آرپژ های یک نفره ای را تولید کنید،این اتفاق خیلی جدید است و به نظرم که این ساز در مرحلهی آزمونوخطا است چراکه صدادهی آن هنوز ایراد دارد،ولی مطمئنم ظرف چند سال آینده نمونههای بهتر را میبینم.
ایدهی تشکیل انجمن دیجیردو نوازان از کجا به ذهن شما رسید؟
از همان ابتدای یادگیری این ایده به ذهنم رسید،تکنوازی این ساز را بسیار دوست دارم و انرژی خوبی دارد اما معتقدم انرژی بسیار زیادی در گروه نوازی این ساز وجود دارد. در جمع ... میتوان با دیجیریدو روی مخاطبان اثر زیادی گذاشت و انرژی را به آنها هدیه کرد که جذابیت بسیار زیادی دارد و تاکنون تجربه نکردهاند..
بهعنوان سوال پایانی بگویید آلبوم در دست انتشار دارید؟
از سال 84 روی آلبومی کارکردیم که پارسال مجوز گرفت و امسال قرار است وارد بازار موسیقی بشود نام این آلبوم «راز آفرینش» است و در این پروژه با «مهدی دانایی» همکاری داشتم. فضای کار در حقیقت الکترونیک_آکوستیک است سازهای استفادهشده شامل: تار، نی، دیجیریدو و ... است .
همچنین منتظر اتمام مسترینگ آلبوم «پیل دم» هستیم که احتمالاً در اواخر اردیبهشت کار این آلبوم به پایان میرسد.با سعی دوست عزیزم «علیرضا شمس اسکندری»با وجود مشغلهی بسیار زیادی که دارد،این آلبوم را ضبط کردیم.«فواد الهی قمشهای» و «شادرخ گلچین معانی» هم در این مجموعه با من همکاری داشتند.
منبع: ریتم نو
نویسنده: فرزین پاکطینت