به گزارش
ریتم نو، آیین اختتامیه جشنواره با حضور سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، سید محمد مجتبی حسینی معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، علی ترابی مدیرکل دفتر موسیقی و رئیس سی و چهارمین جشنواره بینالمللی موسیقی فجر، شاهین فرهت دبیر جشنواره، شهرام صارمی دبیر اجرایی جشنواره و چهرههای هنری چون فریماه قوام صدری پیانیست و مدرس موسیقی كلاسیك، رافائل میناسكانیان، پیانیست، علی اكبر مرادی پژوهشگر و نوازنده تنبور، داوود گنجهای، بهروز وجدانی پژوهشگر موسیقی، میلاد كیایی آهنگساز و نوازنده سنتور، مجید كیانی نوازنده پیشكسوت سنتور، احمد صدری پژوهشگر موسیقی اقوام، بیژن بیژنی، سعید ثابت، سید علیرضا میر علینقی، محمد اسماعیلی، نادر سینكی آهنگساز و نوازنده سنتور، رضا مهدوی پژوهشگر و نوازنده سنتور، هادی منتظری نوازنده پیشكسوت كمانچه، محمدامین اكبرپور سرپرست گروه همنوازان سایه، محمدعلی بهمنی شاعر و ترانهسرای پیشكسوت، رضا موسوی زاده آهنگساز، منصوره ثابت زاده پژوهشگر موسیقی و جمع كثیری از علاقهمندان موسیقی برگزار شد.
این برنامه با تلاوت آیات پایانی سوره حشر توسط علی شیرزادی و اجرای سرود جمهوری اسلامی توسط گروه كر اردیبهشت دانشكده هنر به سرپرستی حمید عسكری آغاز شد. در ادامه، گروه كر اردیبهشت دو قطعه «الهی سینهای ده آتش افروز» و «گل پامچال» را اجرا كرد.
بعد از اجرای گروه اردیبهشت، فرزاد جمشیدی، مجری برنامه روی صحنه آمد و با حضور او، برنامه فضای رسمی پیدا كرد. جمشیدی بهعنوان مقدمه مروری بر اتفاقات مهم جشنواره از آغاز تا امروز كرد و بعدازآن، از گروه روشنا به سرپرستی حسین اینانلو دعوت كرد تا اجرای برنامه كند. آواز و تصنیفهای این گروه را مظفر شفیعی بر اساس اشعاری از سایه، عطار و شفیعی كدكنی اجرا كرد. پخش نماهنگی درباره اجراهای مختلف جشنواره، بخش دیگری بود كه بعد از اجرای گروه روشنا پخش شد. در ادامه، جمشیدی از آیدین قشلاقی طراح پوستر جشنواره و آقای محمدی طراح دكور جشنواره نام برد و از حضار خواست تا این دو هنرمند را تشویق كنند.
برآورده شدن آرزوی شاهین جشنواره
در ادامه برنامه، جمشیدی با اطلاق لقب شاهین جشنواره به شاهین فرهت، از او دعوت كرد تا بهعنوان دبیر جشنواره، سخنرانی كند. شاهین فرهت با اشاره به اینكه جشنواره موسیقی فجر بهترین زمان برای شنیدن موسیقی است، اظهار داشت: جشنواره موسیقی فجر بهترین زمان برای اجرای موسیقی و همچنین شنیدن آثار موسیقی است. امسال آرزوی دیرینه من تا حدودی برآورده شد و آن، اجرای آثار آهنگسازان ایرانی در جشنواره امسال است. من از سال شصتوچهار كه اولین جشنواره موسیقی فجر برگزار شد، حضور داشتم. در آن جشنواره ما سه نوع موسیقی كلاسیك، موسیقی ایرانی و موسیقی نواحی را داشتیم. بعدها ژانرهای دیگر به آن اضافه شد. اساساً هر جشنواره میتواند این ویژگی را داشته باشد كه یك سال یکگونه پررنگ و گونه دیگر کمرنگ باشد.
دبیر جشنواره در ادامه به پیشرفت نوازندگی در ایران اشاره كرد و اظهار داشت: نوازندگی جوانان خیلی پیشرفت كردند. چند روز پیش من اجرای یكی از قطعات شوپن توسط یكی از جوانان را شنیدم و لذت بردم. قطعاً آن جوان تحت تعلیم اساتید بزرگ به این مرحله رسیده است.
فرهت در ادامه صحبتهایش به یكی از مهمترین ویژگیهای جشنواره امسال اشاره كرد و گفت: یكی از ویژگیهای مهم جشنواره امسال، اجرای آثار آهنگسازان ایرانی توسط مهمانان خارجی بود كه ما دعوت كردیم و همچنین اجرای آثار بزرگان جهان توسط گروههای ایرانی بود. خوشبختانه جوانان ما خیلی خوش درخشیدند، اما راه درازی در پیش داریم.
این آهنگساز موسیقی كلاسیك ضمن انتقاد از برخی شیوههای گروههای موسیقی در اجرای زنده اظهار داشت: سالن تالار وحدت برای اجراهای كلاسیك بسیار استاندارد است و من شاهد اجرای خوبی از اركستر سمفونیك بودم، اما متأسفانه گروههای ایرانی اقدام به تقویت صدا میكنند و این كار در جهان استاندارد نیست. اگر شما مقابل خواننده اپرا میكروفون بگذاری، بسیار عصبانی میشود.
وی از بزرگان موسیقی خواست تا از نوشتهها و ساختههای آهنگسازان جوان حمایت كنند: میخواهم از آهنگسازان بزرگ موسیقی خواهش كنم تا از نوشتهها و ساختههای آهنگسازان جوان حمایت كنند. خوشبختانه امروز كار آهنگسازان ما به جهان معرفی میشود. نكته جالب اینكه بعضی از موسیقیدانهای مهمان در جشنواره امسال، از اینكه فرمهایی مثل كووارتت یا تریو در موسیقی ایرانی وجود دارد، شگفتزده شدند.
دبیر جشنواره سی و چهارم موسیقی فجر در پایان ضمن تشكر از وزیر فرهنگ و ارشاد و معاون هنری و همچنین دفتر موسیقی، آرزو كرد موسیقی ایران در جهان روزبهروز موفقتر شود.
بعد از صحبتهای فرهت، نماهنگی از جاودانههای موسیقی كه در یك سال اخیر درگذشتند، مثل ناصر چشم آذر، نار زرآبادی، دین محمد زنگشاهی، مصطفی مراد بختی، منوچهر لشكری، عبد الكریم فهر افشان، كاوه دیلمی، پیتر سلیمانیپور، بیژن سمندر و... پخش شد.
در ادامه برنامه، جمشیدی از محمدرضا شجریان یاد كرد و او را سروش مردم ایران و خسرو آواز ایران عنوان كرد. همچنین جمشیدی از بهنام صفوی یاد کرد كه در بیمارستان بستری است.
اجرای گروه خنیاگران مهر به سرپرستی بهزاد عبدی، بخش دیگری از آیین اختتامیه جشنواره موسیقی بود.
تجلیل از سه چهره برجسته موسیقی ایران
بعد از اجرای گروه خنیاگران مهر، جمشیدی از هوشنگ ظریف و حسین دهلوی و داوود گنجهای، اساتید پیشکسوت موسیقی یاد كرد و با این مقدمه بخش تجلیل از سه هنرمند صاحبنام موسیقی آغاز شد. در این قسمت، از كریم صالح عظیمی، رامین جزایری و فخری ملک پور همراه با پخش نماهنگ تجلیل شد. برای تقدیم لوح تقدیر و نشان جشنواره، جمشیدی از سید عباس صالحی امیری وزیر ارشاد، محمد مجتبی حسینی معاون هنری، شاهین فرهت دبیر جشنواره، مجید كیانی نوازنده پیشكسوت سنتور، فریماه قوام صدر و داوود گنجهای دعوت كرد تا روی صحنه بیایند. با حضور این چهرهها، از كریم صالح عظیمی، رامین جزایری و فخری ملک پور تجلیل شد. او قبل از دعوت وزیر، از وی درخواست كرد تا توییت امشبش را به جاودانههای موسیقی اختصاص دهد.
موسیقی ایرانی، حافظ هویت ایران است
بعد از پایانبخش تجلیل از هنرمندان پیشکسوت عرصه موسیقی، سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ضمن سخنانی، از حضور در جمع هنرمندان موسیقایی ابراز خوشحالی كرد و اظهار داشت: ایران این ویژگی را دارد كه از یکسو دیرینه تاریخی در موسیقی دارد و از سوی دیگر گستره جغرافیایی و اقلیمی وسیعی كه موسیقی ایرانی را متمایز میكند. این دو ویژگی به موسیقی ایران، تركیبی از اصالت و تحول داده است. كشورهایی هستند كه موسیقیشان اصالت دارد و كشورهایی هم هستند كه موسیقیشان دارای تحول است؛ اما موسیقی ایرانی بهواسطه گستره جغرافیایی كه وجببهوجب آن لبریز از موسیقی است، هم دارای اصالت است و هم دارای تحول و این ویژگی ممتاز موسیقی ایرانی است. از سوی دیگر، ویژگی تاریخی جامعه ایرانی به این موسیقی خصلتهای خاص خود داده است.
صالحی در ادامه اظهار كرد كه شاعرانگی ایرانیها موسیقی ایرانی را با كلمه و كلام عجین كرده است بهگونهای كه هر كلمه نواست و هر نوا كلمه.
وی به جانگرایی اشراقی موسیقی ایرانی اشاره كرد و اظهار داشت: ویژگی جانگرایی موسیقی ایرانی موجب شده است كه این موسیقی با طعم عرفان و معنویت عجین شود. موسیقی ایرانی از زمین به آسمان پر بكشد و از آسمان به زمین بیاید.
او به وقایع تاریخی كه ایران با آنها درگیر بوده، اشاره كرد و گفت: ویژگی تاریخی ایران و تهاجمها و استبدادهایی كه ایران با آنها درگیر بوده، به موسیقی ایران خصلتهایی مثل حماسه، سوگ و رنج و درد داده است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی موسیقی ایرانی را یك فرصت دانست و اظهار داشت: موسیقی ایرانی یك فرصت ایران است و فرصت برای هر فرد و جامعه ایرانی. موسیقی ایران حافظ هویت ایران است. ایران با زبان فارسی و موسیقی خود زندگی كرده است و زنده میماند.
او موسیقی ایران را حافظ اقوام ایرانی دانست و ادامه داد: موسیقی ایرانی حافظ اقوام ایرانی و پاسدار رنگینكمان اقوام ایرانی است. اقوام ایرانی كه تار و پود تاریخ و جغرافیای این مرزوبوم را ساختهاند. بخش مهمی از هویت ماندگاری آنها وجهه موسیقاییشان است.
صالحی موسیقی ایرانی را خط ارتباطی ایران با جهان عنوان كرد و افزود: موسیقی ایرانی خط ارتباطی ایران و جهان است. ما با موسیقی و شعر با جهان در تماس بودهایم، هستیم و خواهیم بود. اگر میخواهیم دروازههایمان به جهان گشودهتر بماند، اگر میخواهیم نسیم ایران كه نسیم مهر و عرفان و محبت است به جهان راه پیدا كند، موسیقی ایرانی و نوای ایرانی چنین محملی است.
وی به موقعیت جشنواره موسیقی فجر هم اشاره كرد و اظهار داشت: جشنواره موسیقی فجر، فرصتی است برای بازخوانی و بازشناسی نوآفرینی در موسیقی ایرانی. از یکسو خط اتصالی است بین استادان و كسانی كه پا جای پای استادان مینهند. خط اتصال نسلهای موسیقی ایران است. از سوی دیگر جشنواره موسیقی فجر خط اتصال تهران و ایران است. با حضور دهها گروه موسیقی نواحی و ایرانی در تهران و امسال جشنواره در پانزده استان كشور برگزار شد. به مناسبت چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی بر این خطهای اتصال، خط اتصال دیگری افزوده شد. اینكه ما امسال را به چهل سال گذشته گره بزنیم. موسیقی انقلاب و موسیقی دفاع مقدس را با بازآفرینیها و اجراها دوباره در كاممان زنده كردیم و آن خاطرات را به یاد آوردیم. من به همه متصدیان این اتفاق خوب، دبیر محترم جشنواره جناب، استاد فرهت و همكارانم در معاونت هنری و همهکسانی كه این اتفاق خوب را رقم زدند، دستمریزاد میگویم.
بعد از صحبتهای وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، گروه موسیقی یاقلیق به خوانندگی امین سلیم پور و اجرای حسام اینانلو و رضا عسگرزاده، آیین اختتامیه سی و چهارمین جشنواره بینالمللی موسیقی فجر به پایان رسید.
عکس: امین رجبی