[مریم رفائی]
نگار خارکن نوازنده کمانچه حدود هشت سال پیش از طریق دوستانش و مجید درخشانی به گروه شهناز معرفی و دعوت و طی دیدار با استاد شجریان برای حضور در گروه پذیرفته میشود.
خارکن که نخستین دیدارش با استاد شجریان را دور از تصور و عالی تعریف میکند، میگوید ازآنجاییکه گروه برای اخذ ویزای نخستین تور کنسرتشان اقدام کرده بودند، در ابتدا برای اجرای تهران وارد گروه شهناز میشود اما پس از جریانات سال 88 و لغو کنسرت تهران، استاد شجریان که همه را جزو خانوادهاش میدانست، برای حضور وی هم در تور نخست گروه اقدام میکند و نهایتاً اولین همکاریاش با گروه شهناز و استاد شجریان رقم میخورد.
وی که ساز تخصصیاش کمانچه بود به دلیل نزدیکی این ساز به ساز صراحی (ساز ابداعی استاد شجریان) در گروه شهناز با ساز صراحی روی صحنه میرود.
یک اتفاق رؤیایی بود
نگار خارکن درباره حضورش بهعنوان عضو اصلی در گروه شهناز گفت: تمامی اعضای گروه، عضو ثابت بودند اما در برخی از برنامهها، برنامهگزاران به دلیل تعداد زیاد اعضا، فقط تعداد خاصی را برای کنسرت در نظر میگرفتند، به همین دلیل امکان داشت چندنفری از اعضا بنا به شرایط در برخی تورها حضور نداشته باشند.
از دوران هنرستان و زمانی که شروع به کار کردم همیشه استاد شجریان برای من اسطوره بودند و دوران کودکی بنده با صدای ایشان گذشت. درنهایت این شانس را پیدا کردم تا در گروهی کنار ایشان ساز بزنم که بهخودیخود یک اتفاق رؤیایی بود همانند خوابی که به واقعیت پیوسته است. ما سفرهای زیادی داشتیم و تمامی اعضای گروه همانند خواهر و برادر بودیم و استاد شجریان نقش پدر را داشت و کسی را مثل ایشان ندیدهام.
راه سخت شجریان بودن واقعاً همین است
وی ادامه داد: بااینکه همیشه فشار زیادی روی خواننده است مخصوصاً خوانندهای همچون ایشان که آوازخوان هستند و بار بیشتری روی دوششان بود به دلیل سفرهای زیادی که داشتیم و معمولاً صبحها خیلی زود بیدار میشدیم تا با پرواز به شهر دیگری سفر کنیم اما انرژی خیلی زیادی را از همه ما میگرفتند و بااینکه تفاوت سنی زیادی با استاد داشتیم اما یکجاهایی ما کم میآوردیم ولی انرژی ایشان بهعنوان سرپرست (بهمنظور اینکه روی همه ما نظارت داشتند) اصلاً باورکردنی نبود و شخصیت تکتک ما را میشناختند و کسی را چون ایشان نمیشناسم که آنقدر غیرت بچههای گروهش را کشیده باشد و تازه آنجا فهمیدم که راه سخت شجریان بودن واقعاً همین است.
راه چگونه زندگی کردن را بلدند
خارکن افزود: بالاخره هرکسی با انتخاب سبک زندگیاش باعث میشود اطرافیانش همانطور که هست او را ببینند و استاد شجریان بهواسطه سبک زندگیشان، محبوبترین هنرمند موسیقی اصیل ایران شدند. شاید با موسیقی سنتی هرکسی بهراحتی ارتباط برقرار نکند چون بهنوعی خاص و سنگین است اما شما میبینید توده مردم به استاد شجریان علاقه مند هستند. و با همکاری با ایشان تازه متوجه شدم چرا مردم آنقدر استاد را دوست دارند. استاد شجریان جدای از شهرت و توانایی در خواندنشان، راه چگونه زندگی کردن را بلدند و از تکتک لحظات زندگیشان لذت میبردند و به اطرافیانشان یاد میآموزند. درواقع همه ما نهتنها در موسیقی بلکه در زندگی هم از ایشان آموختیم و میآموزیم.
باعث اعتمادبهنفس در آینده کاری من شد
زمانی که شخصی چون استاد شجریان به نسلی توجه میکنند باعث میشود، اعتمادبهنفس در آن نسل زیاد شود.
نوازنده کمانچه و صراحی گروه شهناز درباره انتقادات نسبت به گروه شهناز گفت: خودم را از صحبتهایم کنار میکشم (چون تعریف است) اما معتقدم تمام اعضای گروه، موزیسینهایی خبره و کار بلدی بودند که در گروههای خوب موسیقی همکاری میکردند. اما مسئله اصلی این است، زمانی که شخصی چون استاد شجریان به نسلی توجه میکنند باعث میشود، اعتمادبهنفس در آن نسل زیاد شود. شخصاً هشت سال پیش وقتی حس کردم باید کنار اسطورهای ساز بزنم که پیشتر اساتید بزرگ کنارشان نشستهاند، مسئولیتم را سنگینتر دیدم و تلاش بیشتری کردم. اما اعتماد ایشان و اینکه بهطور مثال میگفتند در ابوعطا جواب آواز من را بده، باعث اعتمادبهنفس در آینده کاری من شد البته نه اعتمادبهنفس کاذب بلکه اعتمادبهنفسی که بتوانم جایگاه خودم را بهتر پیدا کنم که قطعاً استاد برای دیگر اعضا نیز به همین شکل بودهاند.اینکه فضا ایجاد شود تا نوازندهها خودشان را تا اندازه و توان اسطورهای بالا بکشند، به نظر من نکته مثبتی است چون استاد شجریان با اساتید بزرگی کار کردند.
ممکن است هرکسی دلش بخواهد در یکزمانی، چیزی را تجربه کند همانندسازهای ابداعی که ایشان طراحی کردند. و قطعاً دیدند بهتر است از نسلی تازهنفس استفاده کنند تا بتوانند برای این سازها وقت بگذارند. به دلیل اینکه وقت بسیار مهم بود و ما هم آن زمان وقت آزاد زیاد داشتیم و میتوانستیم وقت بیشتری برای سازهای تازه طراحیشده استاد بگذاریم تا با مشورتها آنها را به احسنت تبدیل کنیم کما اینکه واقعاً استاد در این زمینه منعطف بودند و نظرات را روی سازها اعمال میکردند تا مشکلات برطرف شود.
دوران همکاری با گروه شهناز و استاد شجریان، بهترین دوران زندگی ما بود
خارکن وجود هرگونه حسادت در گروه شهناز را رد کرد و گفت: ما در این سالها شاهد جمع شدن و کار کردن گروههای موسیقی بسیاری بودیم که متأسفانه پایدار نبودند و میتوان گفت؛ گروه شهناز تنها گروهی بود که هرچقدر جلوتر میرفت، صمیمت بین اعضا بیشتر میشد. چون اعضای گروه جویای احوال یکدیگر میشدند و استاد شجریان و استاد درخشانی بزرگان گروه، محبت کردن را به ما آموختند و همیشه استاد شجریان جو گروه را کنترل و اعضا را هدایت میکردند به همین خاطر حتی کوچکترین حسادتی هم به ذهن بچهها خطور نمیکرد. به جرات میگویم دوران همکاری با گروه شهناز و استاد شجریان، بهترین دوران زندگی ما بود و در تمام سفرها حس یادگیری و عشق به یکدیگر جریان داشت.
جایگاه ایشان با ممنوع الکاری بالاتر رفت
این نوازنده درباره وجود حاشیهها اظهار کرد: بیشتر از اینکه درگیر حاشیهها شویم، کار میکردیم و میدانستیم صحبتهای استاد به مزاج خیلیها خوش نیامده و جالب است جایگاه ایشان با ممنوع الکاری بالاتر رفت و در مورد استاد برعکس جواب داد. اینکه صداوسیما صدای ایشان را پخش نمیکند باید در وهله اول ببینیم این رسانه چقدر موردقبول عموم مردم است؟!
دوره کاری من را باید به دو دوره زمانی پیش از همکاری با ایشان و بعد از همکاری با استاد شجریان تقسیم کرد!
بهعنوان یک مرشد در تمام ابعاد کاری من تأثیرگذار بودندوی درباره تأثیر همکاری با خسرو آواز ایران در زندگی کاریاش گفت: همکاری با ایشان صد درصد در زندگی کاری من تأثیرگذار بود شاید دوره کاری من را باید به دو دوره زمانی پیش از همکاری با ایشان و بعد از همکاری با استاد شجریان تقسیم کرد! در سفرها با ایشان درباره زیباییشناسی در موسیقی بسیار صحبت میکردم و میتوانم بگویم استاد شجریان آنقدر انسان بزرگی هستند که بهعنوان یک مرشد در تمام ابعاد کاری من تأثیرگذار بودند.
ایشان صدای ایران هستند
خارکن بابیان اینکه از کسالت استاد شجریان مطلع بوده و با دیدن ویدیوی تبریک سال 95 متوجه وخامت این بیماری شده است با آرزوی سلامتی برای خسرو آواز ایران بیان کرد: ایشان ستایششدهترین انسان در موسیقی ایرانی هستند و آرزوی قلبی همه ما این است که ایشان سلامتیشان را به دست بیاورند و قطعاً باروحیهای که از استاد شجریان سراغ دارم حتماً این اتفاق خواهد افتاد چون ایشان صدای ایران هستند.