ریتم نو | سایت خبری - تحلیلی موسیقی ایران و جهان

+ عکس‌هایی از این برنامه

به گزارش ریتم نو؛ برنامه با پخش سرود ملی کشور به‌طور رسمی آغاز شد و با درخواست و دعوت آرش نصیری (مدیریت و مجری آکادمی هزار صدا) از فریدون شهبازیان (کارشناس آهنگسازی)، حمیدرضا نوربخش (کارشناس آواز) و سید عباس سجادی (کارشناس شعر)، اجرای چهار گروه نغمه، رسام، ادیب و آوا را موردنقد و بررسی قرار گرفت.

آرش نصیری به مناسبت ۱۴ مردادماه سالگرد درگذشت حسین پناهی، شعری از وی را قرائت کرد و سپس تصاویر و فیلم‌هایی از برنامه‌های گذشته آکادمی با آهنگ رباعیات خیام ساخته استاد فریدون شهبازیان و صدای استاد محمدرضا شجریان پخش و برنامه به استاد ابراهیم قنبری مهر (به دلیل هشتاد و هشتمین زادروزش) تقدیم شد.

بیدادی دیگر از گروه آملی

گروه آملی که در دومین دوره در میان هزار صدا توانست بیداد کند و نام گروه (بیداد) را به نمایش بگذارد در این برنامه به‌عنوان مهمان و به‌رسم همیشه برنامه روی صحنه آمد تا آغازگر اجراها باشد. گروه بیداد به سرپرستی و خوانندگی علیا کاظمیان بار دیگر اجرای شایسته‌ای از شاهکارهای موسیقی ایرانی را به نمایش گذاشتند و مورد استقبال حاضران قرار گرفت.

اجرای طولانی گروه نغمه

گروه نغمه به‌عنوان نخستین شرکت‌کننده روی صحنه آمد و شعر «دیشب به سیل اشک ره خواب می‌زدم/ نقشی به یاد خط تو بر آب می‌زدم» آغازگر آوازش بود که اجرایشان به‌جای ده دقیقه، پانزده دقیقه به طول انجامید و موجب گلایه مجری برنامه از آن‌ها شد.

استاد شهبازیان با اشاره به این موضوع که شعر خوانده شد بارها و بارها توسط خوانندگان مختلف خوانده است گفت: باید سعی کنید از اشعار جدیدتر و با موضوعات تازه‌تر بهره ببرید. زمانی که می‌گوییم "گروه" پس از شما توقع کار گروهی داریم درحالی‌که هیچ‌گاه نام گروه را نمی‌توانم به شما اطلاق کنم چراکه شما دویتی از کمانچه و تار بودید.

وی با اشاره به نوازندگی و ریتم خوب گروه، عدم کوک مناسب را گوش زد کرد و ادامه داد: موسیقی اصیل ایرانی در بداهه‌خوانی، بداهه‌نوازی و جواب آواز است و به‌عنوان رکن اصلی جواب آواز اهمیت دارد و نیازمند خلاقیت است.

عباس سجادی که محور اصلی در بحث بداهه‌خوانی و آواز را شعر می‌دانست گفت: همان‌طور که جوان امروز باید از پشتوانه محکمی نسبت به ادبیات گذشته برخوردار باشد، باید از ادبیات روز نیز آگاهی کافی را داشته باشد و آشنایی با شعر امروز و ایجاد تغییر و تحول، ضروری است چراکه تغییر در شعر باعث نوآوری می‌شود و لذت شنیداری را بالا می‌برد. باید به کلمات بها دهید و به‌درستی بیان کنید.

حمیدرضا نوربخش ضمن تائید نظرات دیگر داوران، نکته‌ای را اضافه کرد که به آن پرداخته نشده بود و گفت: خواننده یا نوازنده باید تکنیک ارائه سازوآواز را داشته باشد. ابزار پس از آموزش به عینیت بخشیدن آنچه در ذهن است، کمک می‌کند چراکه گروه و خواننده جای پیشرفت دارند و با تمرین حاصل می‌شود.

اجرای گروه رسام

گروه رسام به خوانندگی شریف میر شریفی، دومین شرکت‌کننده حاضر روی صحنه بودند که اشعاري از ديوان حافظ و ديوان شمس تبريزي را در بخش آواز خواندند و شعر «كنون كه می‌دمد از بوستان نسيم بهشت/ من و شراب فرح‌بخش و يار حور سرشت» آغازگر آواز این گروه بود تا در ادامه تصنیف بداهه‌ای در نوار با شعر « دزديده چون جان می‌روی اندر ميان جان من/ سرو خرامان مني اي رونق بستان من» اجرا شود.

 استاد شهبازیان نظر گروه قبل را در خصوص این گروه داشت و لازمه استفاده از اشعار مولانا را وقوف کامل به این اشعار دانست و در خصوص کوک و سونوریته گروه گفت: هارمونیک در صدا و فرکانس حرف اول را می‌زند و شما برای اینکه به این مهم دست پیدا کنید باید سازتان خیلی دقیق کوک شده باشد و ساز سنتور شما به‌صورت کامل و دقیق کوک نبود.

سجادی به خوانش صحیح اشعار اشاره کرد تا حمیدرضا نوربخش دیگر داور این برنامه در مورد مناسب خوانی بگوید: بخش از آواز مربوط به حنجره و تکنیک و بخش دیگر، آموزش است و مناسب خوانی بخش مهمی هست که باید موردتوجه قرار بگیرد. وی همچنین اشعار انتخاب‌شده را مناسب دستگاه نوا ندانست

اجرای گروه ادیب

در اواسط این برنامه به مناسبت چهلمین روز درگذشت استاد مصطفی کمال پور تراب فیلم کوتاهی از پیانونوازی ایشان پخش شد تا گروه ادیب به‌عنوان سومین شرکت‌کننده به روی صحنه بیاید و غزل «گرچه آن لعل لبت عیسی رنجوران است/ دل‌رنجور مرا چاره‌ی بهبود نکرد» از مولانا را در آواز دشتی اجرا کردند و در ادامه تصنیف «ره افسانه» از  متین اسماعیلی را خواندند.
گروه ادیب با اجرایشان توانستند تشویق حضار و کارشناسان به‌ویژه فریدون شهبازیان را با خود همراه کنند چراکه ازنظر استاد شهبازیان آواز و ساز گروه کوک و دل‌نشین بود البته وی ضمن بیان تکنیکی برای تمرین هرچه بهتر و بیشتر گروهی، گفت: تمام غزل را باید در هر گوشه بخوانید و تمرین داشته باشید چراکه با تمرین می‌توانید به آنچه می‌خواهید دست پیدا کنید. هر نوازنده اصیل با نواختن ردیف‌ها می‌تواند به آهنگسازی دست یابد.

سجادی در بحث شعر، به تلفیق درست در بخش آواز اشاره کرد و نوربخش بم خوانی در آواز را حائز اهمیت خواند و گفت: دلیل کم‌اهمیت جلوه دادن بم خوانی درگذشته و توجه زیاد به صداهای بالا نبود سیستم‌های صوتی است بااینکه اغنا در اوج اتفاق می‌افتد اما بم اهمیت بیشتر و جایگاه رفیعی دارد.

اجرای گروه آوا
آخرین اجرا اختصاص داشت به گروه ده‌نفری آوا از کرمانشاه که این اجرا نیز موردتوجه حاضران قرار گرفت. این گروه به سرپرستی علی احمدی قطعات مشهوری چون واران وارانه، سوزه له و ساری گلی را در یک تلفیق به‌جا اجرا کردند اما به دلیل اینکه ژانر موسیقی محلی بود و از ساخته‌های گروه نبود، از مسابقه بیرون گذاشته شد البته استاد شهبازیان اجرای گروه را شنیدنی و حرفه‌ای توصیف کرد.

بامداد فلاحتی با همراهی ساز تار «بهزاد خدا رحمی» به‌عنوان مهمان به اجرا پرداختند که اجرایشان از ساخته‌های بهزاد خدا رحمی روی شعری از عبدالجبار کاکایی بود.

ادیب برگزیده هزار صدا شد
در پایان استاد فریدون شهبازیان به نمایندگی از هیات داوران، گروه ادیب را به‌عنوان گروه برگزیده انتخاب کرد.

اعضای گروه موسیقی ادیب متشکل از: محمد آزاک (تنبک)، علیرضا عقیقی (تار)، حامد بالنده (سنتور و آهنگساز)، شهریار جعفری (عود) و امید آزاک (خواننده) است.

سومین برنامه مسابقه هزار صدا در دور دوم  میزبان مهمانانی چون محمد سلمانی، استاد رئوف قنبری، فاضل جمشیدی، فریبا وکیلی، رضا موسوی زاده، سیمین طاهری، امید صباغ نو و ... بود.

گفتنی است؛ طبق اعلام آرش نصیری برنامه آینده هزار صدا در بخش کلاسیک ایرانی پنج‌شنبه 11 شهریورماه برگزار می‌شود.

منبع: ریتم نو

نویسنده: ساقی جهانگیر سلطانی