دلواپسان «دفترچه موسیقی»!/ چه کسی مخروبه را تحویل گرفت؟!
ریتم نو: در نشست « گفتمان ضرب اصول » بیشترین صحبت‌ها در خصوص تبدیل «مرکز موسیقی» به «دفتر موسیقی» صورت گرفت و دلواپسی‌ها برای دفترچه شدن این دفتر بیشتر از دیگر مسائل بود.
در این جلسه که قرار بود 37 سال عملکرد دفتر موسیقی موردبررسی قرار بگیرد، از مدیران پیشین این دفتر برای حضور در این نشست دعوتی به عمل نیامد درصورتی‌که نقدهای تندی نسبت به عملکردشان بالاخص مدیرکل پیشین دفتر موسیقی «پیروز ارجمند» وارد شد که اعتراض برخی را در همین راستا به همراه داشت و نشست «گفتمان ضرب اصول» با برگزاری هفتمین جلسه خود و با موضوع «نقد و بررسی عملکرد دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی» در حالی یک‌ساله شد که نتوانست بی‌طرف بودن خود را نسبت به افراد ثابت کند.
هفتمین جلسه از سلسله نشست‌های «گفتمان ضرب اصول» با حضور فرزاد طالبی (مدیرکل دفتر موسیقی)، محسن رجب پور (مدیرعامل مجمع صنفی تولیدکنندگان آثار شنیداری)، بابک رضایی و محمدرضا فیاض (مؤلف و موسیقیدان) در فرهنگسرای ارسباران برگزار شد.
چه کسی شهامت داشت و مخروبه‌ای به اسم دفتر موسیقی را تحویل گرفت؟!
در ابتدای این نشست «رضا مهدوی» ضمن اشاره به یک‌سالگی «گفتمان ضرب اصول» از حضور یک مدیر پس از یک سال برای پاسخگویی در این جلسه ابراز خوشحالی کرد و گفت: طی جلساتی که در یک سال گذشته برگزار کردیم هیچ مدیر و مسئولی از نهادهای مختلف فرهنگی حاضر به شرکت در این جلسات نشدند اما «فرزاد طالبی» مدیرکل دفتر موسیقی شهامت حضور و پاسخگویی را داشت و مطمئناً دولتی که مدیران پاسخگو داشته باشد، دولت پاینده‌ای خواهد بود.
مهدوی افزود: فرزاد طالبی با ورودش به دفتر موسیقی، چون مدیر پیشین مدعی نشد که مخروبه‌ای را تحویل گرفته است و به ایشان تبریکم می‌گویم. شهامت می‌خواهد که اتفاقاً مخروبه‌ای را تحویل بگیرید و خم به ابرو نیاوردند. با صحبت‌هایی که با جناب مراد خانی داشتم به ایشان هم این مسئله را تأکید کردم که حتماً فردی از بدنه وزارت ارشاد و غیر موسیقیدان باید در دفتر موسیقی باشد چراکه موسیقیدان‌ها سازوکار سازمانی را مطلع نیستند و از روی احساس و نیاز شخصی‌شان صحبت می‌کنند. خوشبختانه شخصی به دفتر موسیقی آمده که خود از بدنه وزارت ارشاد است و به طیف خاصی نیز گرایش ندارد.
دلواپسان «دفترچه موسیقی»!
وی ضمن اشاره به عدم نقد عملکرد «فرزاد طالبی» از نقد 37 سال موسیقی صحبت کرد و در خصوص تبدیل «مرکز موسیقی» به «دفتر موسیقی» گفت: در ابتدا ما رئیس مرکز سرود و آهنگ‌های انقلابی را داشتیم و در نیمه‌ی دوم دهه‌ی هفتاد به «رئیس مرکز موسیقی» و اوایل دهه‌ی هشتاد تبدیل به «مدیرکل مرکز موسیقی، سرود و شعر» تغییر پیدا کرد و بعد «مدیرکل دفتر موسیقی» نام گرفت که به قول آقای درویشی؛ نگرانم به «دفترچه موسیقی» تبدیل شود! چطور در کشوری تئاتر، اداره کل دارد اما جایگاه موسیقی در ارشاد هر روز تقلیل پیدا می‌کند.
رضا مهدوی همچنین بیان کرد: بنده کسی هستم که می‌گویم کلمه «فرهنگ و هنر» غلط است و باید بگوییم «هنر و فرهنگ»در جامعه اگر هنر و هنرمند در جایگاه خودش قرار داشت آن موقع فرهنگی نیز به وجود خواهد آمد.
موسیقیدانی که با دو سال مدیریت، 20 سال عقب‌گرد داشت!
محسن رجب پور در ابتدای صحبت‌های خود اعلام کرد که مجمع صنفی تولیدکنندگان آثار موسیقی و شنیداری رسماً پروانه فعالیت گرفت و حضورش در نشست «گفتمان ضرب اصول» را نخستین حضور رسمی از سمت این مجمع خواند و در خصوص صحبت‌هایش در این جلسه گفت: تمام نقدهایی که خواهم داشت مربوط به‌پیش از زمان حضور آقای طالبی است و ایشان در این دو ماه اخیر صحبت‌هایی را پذیرفتند که اگر ظرف یک سال آینده انجام شود ما طرقی روبه رشدی خواهیم داشت. متأسفانه ما در دو سال قبل از مدیریت ایشان، نزدیک به 20 سال عقب‌گرد داشتیم و هر آنچه را که جناب مراد خانی چیدند از بین رفت.
مدیرعامل مجمع صنفی تولیدکنندگان آثار شنیداری ضمن اشاره مجدد و تأکید بر حضور مدیری غیر از موسیقیدان‌ها گفت: ما احتیاج به مدیر مدبر غیر گرایش موسیقی داریم چراکه هر موسیقیدان نسبت به علاقه‌اش به یک نوع از سبک‌های موسیقی گرایش دارد.
وی با بررسی حداقل 20 سال از حضور خود در موسیقی صحبت‌هایش را ادامه داد و افزود: باید بررسی کنیم که چه اتفاقی سبب تبدیل سینما به سازمان و موسیقی به دفتر مو دفترچه شدن است و اگر آقای طالبی تدبیری نیندیشد ممکن است به دو اتاق در معاونت تبدیل شود. توقع بنده بازگشت بخش نظارت ازدست‌رفته این دفتر است.
آزمون‌وخطاهای مهندسان فرهنگی ادامه دارد...؟!
محمدرضا فیاض با نگاهی تاریخی گفت: ما از سال 1334 به بعد با پدیده مدیران فرهنگی هنری مواجه شدیم که پیش از آن وجود نداشت. بنده شاکله کلی موسیقی را در سه وجهی موسیقیدان‌ها، مخاطبان و مهندسان فرهنگی ترسیم می‌کنم. مقدم بر اینکه آیا مجوزها صادر می‌شود یا خیر این است که آیا مهندسان فرهنگی در ایران بر اساس نقشه راه را پیش می‌برند یا بر اساس آزمون‌وخطاها مسیرشان را ادامه می‌دهند و باید دید مؤلفه‌های مهندسی فرهنگی موسیقایی چه چیزی می‌تواند باشد و آیا دفتر موسیقی در طول 37 سال گذشته به این دیدگاه اداره شده یا صرفاً به رعایت ضوابط اداری پرداخته و کارها را انجام داده است؟!
وی با اشاره به مدیریت 3 ساله هوشنگ ابتهاج در بخش موسیقی رادیو بیان کرد: ابعاد تأثیری که در 3 سال مدیریت ایشان در موسیقی گذاشته‌شده خیره‌کننده بوده است و به‌نوعی اتفاقاتی انقلاب گون در آن دوره اتفاق افتاد. چراکه ایشان با بصیرت از امکانات رادیو بهره برد و به عبارتی ما در مدت پیدایش مهندسی فرهنگی نقاط درخشانی داریم که بازخوانی آن‌ها در وزارت ارشاد می‌توانیم شاکله کلی ماجرا را تغییر دهیم.
وظایف دفتر موسیقی خوانده شد که فقط دو مورد در حال انجام است!
بابک رضایی صحبت‌های خود را با اشاره به مظلومیت موسیقی در کشور آغاز کرد و گفت: ما در کشور با مشکل مدیریت فرهنگی مواجه هستیم و بررسی مشکلات وظیفه‌ی مدیران میانی است. در راستای توجه بحث دفتر موسیقی، شرح وظایف و سند راهبردی موسیقی را به‌صورت تیتروار می‌گویم؛ 1-تدوین سیاست‌های اجرایی،هدایتی و حمایتی برای اعتلای موسیقی ایران، 2- حمایت از پژوهش‌ها و مطالعات تخصصی و کاربردی برای شناخت کامل و مانع رشد و توسعه موسیقی ایران 3- ارائه راهکارهای واقع‌بینانه برای شیوه تعامل بافرهنگ موسیقایی غیر ایرانی با گونه‌ای که ضمن آشنایی و برخورداری امکانات این نوع موسیقی از احاطه و تسلط آن در فرهنگ موسیقایی ایران پیشگیری شود 4- مطالعه و بررسی تکنولوژی‌های نوین در بررسی صنعت موسیقی جهان به‌منظور استفاده از آن برای گسترش موسیقی ایران 5- تلاش برای پالایش ذوق زیبایی‌شناسی و سلیقه‌ی موسیقایی عامه در جهت درک موسیقی سنتی و کلاسیک 6- برخورد فعال با موسیقی‌های متداول و جاری در سطح جامعه به‌گونه‌ای که ضمن رعایت شاخصه‌های موسیقایی حداکثری از قالب‌های رایج برای ترویج ارزش‌های ایرانی و اسلامی استفاده شود 7- حمایت از برگزاری جشنواره‌های تخصصی و تلاش برای افزایش وجهه‌ی هنری آن 8- شناسایی و معرفی جشنواره‌های معتبر خارجی و حمایت از اعزام گروه‌های موجه به این جشنواره‌ها 9- انجام امور نظارتی در اجرای عرصه‌های صحنه‌ای و تولیدات موسیقایی برای سیانت هویت فرهنگی هنری ایرانی اسلامی و جلوگیری از انعطاف فرهنگی 10تشکیل بانک اطلاعاتی گروه‌ها و هنرمندان در حوزه موسیقی کشور 11- تدوین مقررات مشخص و شفاف برای اجرای آثار صحنه‌ای و تولیدات موسیقایی و صدور مجوزهای موردنیاز 12-تلاش برای جذب اعتبار و اخذ مجوزهای لازم برای حمایت از تأسیس سالن،تالار و استودیوهای تخصصی 13- تشکیل پایگاه‌های تخصصی آموزشی به‌منظور بهره‌گیری از تخصص صاحب‌نظران و پیشکسوتان و انتقال آن به هنرمندان جوان 14- حمایت از گروه‌های موسیقی با استفاده از امکانات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری 15- حمایت از تشکل‌های صنفی و فراهم ساختن سازوکار لازم برای رفع موانع فعالیت بخش خصوصی در عرصه‌های گوناگون و مرتبط با موسیقی. این موارد در اصل بخشی از شرح وظایفی است که وزارت فرهنگ و ارشاد برای دفتر موسیقی در نظر گرفته که فقط دو بند از این موارد در دفتر موسیقی در حال انجام است که نقدهایی به آن وارد است.
وی همچنین انتقادهایی را به مدیریت «پیروز ارجمند» وارد دانست و گفت: آیا کلان موسیقی ما درگیر این است که 100 هنرمند بخواهند درخواست مجوز بدهند؟! در کلیت دفتر موسیقی جز بخش نظارت، بخش دیگر اتفاق می‌افتد؟! امیدوارم با حضور فرزاد طالبی و تغییر نگرش‌ها این اتفاق بی افتد. اما در دوره پیروز ارجمند این مشکل به‌شدت پررنگ شد و علیرغم وعده‌های ایشان تمام مسائل به کنسرت‌ها و سفرهای طولانی ایشان به استان‌ها، شهرستان‌ها و روستاها برای ایجاد فضای برگزاری کنسرت معطوف شد. بنده بسیار متعجب شدم که شنیدم مرحوم مرتضی پاشایی قرار است در ممسنی فارس کنسرت برگزار کند که در مناسبات فرهنگی ممسنی در چه جایگاهی قرار دارد؟!
تبدیل «دفتر موسیقی» به «مرکز موسیقی» ضرورت دارد
فرزاد طالبی در ادامه این نشست ضمن بیان این موضوع که با توجه به نگرش مقامات بالا نسبت به موسیقی، نمی‌توان چندان وارد حوزه تولید و جهت‌دهی شد به موافقت خود در جهت تبدیل «دفتر موسیقی» به «مرکز موسیقی» اشاره کرد و این موضوع که پیش از پیش احساس می‌شود را ضرورتی خواند و در همین راستا گفت: ما قطعاً تمام تلاش خود را در جهت تحقق این امر خواهیم داشت و امروز انجمن موسیقی حمایت‌هایی را انجام می‌دهد که سرمنشأ آن دفتر موسیقی است و انجمن موسیقی به‌عنوان بازوی اجرایی این نهاد عمل می‌کند. همچنین ما برنامه‌هایی را در سال 94 داشتیم که برای امسال (95) آن‌ها را توسعه دادیم و امروز برنامه‌های سال 95 دفتر موسیقی ارائه داده شد و بندبند شرح وظایف در آن تبلور پیدا کرد.
موسیقی برای نخستین بار سند ملی خواهد داشت
طالبی ترجیح داد از وضعیت ورودش در دفتر موسیقی صحبتی به میان نیاورد و صحبت‌هایش را با سند ملی موسیقی ادامه داد و گفت: مسئله سند ملی موسیقی را ما در تابستان و پاییز سال گذشته دنبال کردیم که چند بار اصلاح و از دفتر موسیقی خارج شد و اکنون در نوبت طرح در صحن شورای عالی انقلاب فرهنگی است و موسیقی برای نخستین بار سند ملی خواهد داشت.
وی ضمن اشاره به عدم وجود آئین‌نامه در بخش‌هایی از دفتر موسیقی و وجود سلیقه گرایی‌ها در بسیاری از شوراها بیان کرد: مسلماً کارشناسان برتر کشور در شوراهای ما حضور دارند اما آیین‌نامه مشخصی نداشتیم در همین راستا آئین‌نامه‌های شعر و موسیقی تدوین شد و همچنین شورای صیانت نیز برای حل مشکلاتی که برخی از هنرمندان با آن مواجه می‌شوند تشکیل شد ضمن اینکه در این مدت تقریباً تمام کسانی که مسائل این گونه‌ای داشتند رفع و کارهایشان به‌صورت مجاز منتشر شد.
حضور موسیقی نواحی در فستیوال‌های بین‌المللی و اجرای 12 گروه در برج آزادی
طالبی همچنین از اتفاق‌های خوب و توسعه ارتباطات در حوزه بین‌المللی در جهت حضور پررنگ‌تر موسیقی نواحی ایران در فستیوال‌های بین‌المللی خبر داد و در مورد بخش موسیقی نواحی گفت: در حال حاضر آئین‌نامه‌های مربوط به جشنواره‌ها در دست تصویب است و تیرماه تائید آن را خواهیم گرفت. خوشبختانه جشنواره نواحی بعد از چند سال دوباره برگزار شد و ما در شهریورماه، هفته موسیقی نواحی را در برج آزادی برگزار خواهیم کرد که بلیت‌فروشی صورت می‌گیرد و 12 گروه از منتخبان جشنواره موسیقی نواحی ایران در آن به اجرای برنامه می‌پردازد.
وی همچنین به تغییرات دیگری در دفتر موسیقی اشاره کرد و گفت: به‌طور مثال خوانندگانی که می‌خواستند اجرای صحنه‌ای آلبوم داشته باشند باید برای هر اجرا مجوز موسیقی می‌گرفتند درصورتی‌که قطعات در آلبوم مجوز گرفته بود ما این مسئله را حل کردیم و دیگر نیازی به این مورد نیست و مرحله دوم حذف شد.
سامانه موسیقی و کنسرت راه‌اندازی می‌شود
طالبی در خصوص راه‌اندازی سامانه‌های الکترونیکی دفتر موسیقی توضیح داد: سال گذشته ما سامانه شعر را راه‌اندازی کردیم و سامانه موسیقی نیز راه‌اندازی شده است و اکنون در حال رفع ایرادات است و تا پایان تابستان نیز سامانه کنسرت نیز راه‌اندازی خواهد شد و تقریباً حلقه فعالیت‌های این گونه‌ای دفتر بدون نیاز به حضور افراد است و شوراها و تمدید اعضای شوراها تغییر خواهد کرد و سعی کردیم تنوع گونه‌های موسیقی دیده شود.
مدیرکل دفتر موسیقی در پایان صحبت‌های خود به‌به درجه‌بندی مؤسسات هنری اشاره کرد و گفت: ماکسانی را داریم که نشان درجه‌یک هنری دارند همچنین فهرستی از اساتید هم وجود دارد که آثارشان نیاز به شرح در شورای موسیقی ندارد و مسئول کردن مؤسسات می‌تواند قدم مهمی در این زمینه باشد که نیاز به درجه‌بندی مؤسسات داریم و مؤسساتی که درجه الف دریافت می‌کنند آثارشان بدون حضور در شورای موسیقی مجوز می‌گیرد. ازآنجایی‌که اطلاعات مؤسسات را در دفتر موسیقی داریم درجه‌بندی آن‌ها کار دشواری نیست و تا پایان امسال این مهم را انجام خواهیم داد.
در ادامه این نشست صحبت‌هایی در خصوص هزینه‌های دریافتی اداره اماکن برای برگزاری کنسرت‌ها مطرح شد که فرزاد طالبی پیشنهاد داد تا نشستی با حضور مسئولان اداره اماکن برگزار شود تا خود آن‌ها پاسخگوی این سؤالات باشند.
همچنین در این جلسه نقدهایی به عملکرد «پیروز ارجمند» صورت گرفت که به دلیل عدم حضور ایشان در این جلسه از بازتاب آن‌ها خودداری کردیم چراکه ایشان برای دفاع یا پاسخگویی در هفتمین جلسه از سلسله نشست‌های «گفتمان ضرب اصول» حضور نداشتند.
منبع: ریتم نو
نویسنده: مریم رفایی
عکس: امین باقری
